วันที่ ๒๕ กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๔ เวลา ๐๙.๓๐ น. นางนงนฺช ศรีพุ่ม ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาที่ดินเขต ๑ พร้อมด้วยนายอนุสรณ์ จันทนโรจน์ ที่ปรึกษาสำนักงานพัฒนาที่ดินเขต ๑ นายไลซันต์ ตั้งภูมิ ผู้อำนวยการสถานีพัฒนาที่ดินนครนายก น.ส.นัทฐา ทักษ์รัตนศรัณย์ ผู้อำนวยการกลุ่มวางแผนการใช้ที่ดิน เเละสถานีพัฒนาที่ดินสระบุรี

ร่วมลงพื้นที่ศึกษาองค์ความรู้การแก้ไขปัญหาดินเปรี้ยวโครงการทดลองแก้ปัญหาดินเปรี้ยว ในที่ดินของมูลนิธิชัยพัฒนา ที่หมู่บ้านหนองคันจาม ตำบลบ้านพริก อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก สรุปประเด็นสำคัญได้ดังนี้ ในที่ดินของมูลนิธิชัยพัฒนา

- แปลงที่ ๑ ให้ใช้วิธีการทางธรรมชาติในการแก้ไขปัญหาดินเปรี้ยว โดยขุดสระ ลงตรงกลางพื้นที่และใช้วิธีถ่ายเทน้ำเปรี้ยวจากสระ ๑ ไปยังสระ ๒ เพื่อทดสอบว่าความเปรี้ยว จะลดลงหรือไม่ ต่อมาเมื่อวันที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๔๔ ได้พระราชทานพระราชดำริเพิ่มเติมให้ใช้ปูนมาร์ล ปรับสภาพน้ำเพียงเล็กน้อย แล้วใส่ยูเรียเพื่อให้เกิดสาหร่าย ซึ่งจะสามารถปรับสภาพน้ำให้ดีขึ้น

- แปลงที่ ๒ ให้พิจารณาใช้ระบบน้ำ และใช้ปูนแก้ปัญหาดินเปรี้ยวได้ นอกจากนั้นให้พิจารณาพัฒนาปรับปรุงดินและส่งเสริมอาชีพ เพื่อเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกรในพื้นที่ด้วย และสำหรับแปลงที่ ๓ ให้จัดทำศูนย์ฝึกอาชีพด้านการเกษตร”

- แปลงที่ ๓ ให้ดำเนินการจัดทำเป็นศูนย์ฝึกอาชีพแก่ราษฎร ต่อมาในปี ๒๕๔๒ ได้พระราชทานพระราชดำริให้มูลนิธิชัยพัฒนาดำเนินการศึกษาผลกระทบของการใช้เถ้าลอยลิกไนท์ เพื่อแก้ไขปัญหาดินเปรี้ยว

โดยผลการดำเนินงาน

๑. สระ ๑ และ ๒ เนื่องจากไม่ได้รับพระราชดำริให้เปลี่ยนแปลงวิธีการ ดังนั้นจึงรักษาไว้ให้เป็นตามสภาพธรรมชาติ ผลการตรวจสอบสภาพน้ำพบว่าน้ำยังเป็นกรดจัดเหมือนเดิม ค่า pH ของสระที่ ๑ และ ๒ มีค่าผันแปรอยู่ในระดับประมาณ ๒.๘ - ๓.๓ และทั้ง ๒ สระ ยังไม่มีพืชน้ำชนิดใดขึ้นยกเว้น กกทรงกระเทียม

๒. แปลงไม้ผลยกร่องด้านทิศตะวันออกของสระที่ ๑ ซึ่งเป็นการทดลองปลูกไม้ผล โดยไม่ใช้วัสดุปูน และมีการยกร่องโดยวิธีพิเศษ(ไม่เอาดินล่างมาทับดินบน) ปัจจุบันปลูกไม้ผลไปแล้วจำนวน ๔๘๑ ต้น

๓. ปลูกพืชผักสวนครัวเพื่อทดสอบว่าจะทนความเปรี้ยวได้หรือไม่ โดยไม่ใช้วัสดุปูน พืชผักต่าง ๆ ที่ปลูกได้แก่ ผักคะน้า ได้ผลผลิต ๑๒๔ กก. ผักกาดขาวลุ้ย ได้ผลผลิต ๗๙ กก. กวางตุ้ง ได้ผลผลิต ๓๗ กก. สำหรับแปลงแก้วมังกรได้เอาออก เนื่องจากการเจริญเติบโตไม่ดี และได้ปรับปรุงให้เป็นแปลงนา สำหรับปลูกข้าวในปี ๒๕๕๔ นอกจากนี้ยังมีการปลูกสับปะรดพันธุ์ปัตตาเวีย จำนวน ๑,๑๕๐ ต้น สับปะรดเพิ่งจะเริ่มให้ผลผลิต

๔. โครงการจัดทำผลิตภัณฑ์จากกก เนื่องจากกกเป็นวัสดุท้องถิ่นที่ขึ้นได้ดีในดินเปรี้ยว จึงได้จัดทำแปลงสำหรับปลูกกกและนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ ได้แก่ ทอเสื่อกกได้จำนวน ๕๐๐ ผืน ทอเสื่อกกประดิษฐ์ได้จำนวน ๓๐๐ ผืน รวมทั้งจัดทำผลิตภัณฑ์แปรรูปจากเสื่อกกจำนวน ๑,๕๐๐ ชิ้น ได้แก่ เสื่อพับ กล่องทิชชู กระเป๋า รองเท้า ที่ใส่ปากกา กล่องอเนกประสงค์ หมวก ซองจดหมาย ตะกร้า ถังผง และกล่องดินสอ